8 Mart Dünya Kadınlar Günü Gerçeği

8 Mart Dünya Kadınlar Günü Gerçeği

Talepleri sadece “Daha iyi koşullarda çalışmak, eşit işe-eşit ücret...” idi. Peki 8 Mart 1857’de ne oldu? Meşhur yangının tarihi aslında 1911 mi? Hepsi yazımızda…


Ağır çalışma şartları, uzun iş günleri ve tüm bunlara karşılık düşük ücretler… Amerika’nın New York kentinde bir dokuma fabrikasında koşulları her geçen gün daha da kötüleşen kadın işçiler greve çıkma kararı aldıklarında takvimler 8 Mart 1857 tarihini gösteriyordu. Grev, Amerika’daki işçi mücadelesinin önemli eylemlerinden biri oldu. Kadınların ayaklanması büyük bir işçi dayanışmasını doğurdu.

8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nün doğuşu geçmişin tozlu sayfalarını karıştırdığımızda şu şekilde karşımıza çıkar;

8 Mart 1857 tarihinde Amerika’nın New York kentinde 40.000 dokuma işçisi daha iyi çalışma koşulu talebiyle bir tekstil fabrikasında greve başladı. Polisin işçilere saldırması ve işçilerin fabrikaya kilitlenmesi, arkasından da çıkan yangında işçilerin fabrika önünde kurulan barikatlardan kaçamaması sonucunda 129 kadın işçi can verdi diye söz edilir.

Hatta bunun üzerine 26 - 27 Ağustos 1910 tarihinde Danimarka’nın Kopenhag kentinde 2. Enternasyonale bağlı kadınlar toplantısında Alman politikacı ve kadın hakları savunucusu Clara Zetkin 8 Mart 1857 tarihindeki tekstil fabrikası yangınında ölen kadın işçiler anısına 8 Mart'ın "Internationaler Frauentag" (International Women's Day - Dünya Kadınlar Günü) olarak anılmasını önerdi ve bu önerisi oybirliğiyle kabul edildi.



Ancak uzmanlar tarafından Amerika yangın tarihi incelendiğinde, bir grev ve kapıların kilitli olması ile örtüşen tek yangın 1911 senesinde Triangle Gömlek Fabrikası'dır.

20.Yüzyılın başlarında Amerika’nın New York kenti giyim endüstrisinde en çok işçi istihdam eden sektörüdür. 1908 yılındaki ekonomik krizden sonra ise ücretler düşürülmüş, hatta kullanılan iğne-iplikten tutunda elektrik ve oturulan sandalyelerin ücreti de işçilerden kesilir olmuş. Bazen haftalık çalışma saatleri 75 saati buluyor ancak buna rağmen aldıkları ücret 5 Dolar’dır. 

Tarihler 25 Kasım 1909'u gösterdiğinde yaklaşık 40Bin işçiyi istihdam eden, New York, Philadelphia ve Baltimore'dan 600 gömlek fabrikasında çalışan, %80'i kadın olmak üzere 20Bin gömlek işçisi grev yapar. İstekleri çok insanidir; “Taşeronluk uygulamasının sona ermesi, haftada 52 saat çalışma, günlük fazla mesainin ücretsiz 2 saate sabitlenmesi, malzeme ve elektrik bedelinin işçinin ücretinden kesilmemesi” Amerika tarihinin en büyük kadın grevi olarak adlandırılan grev Şubat 1910’da çoğu taleplerinin kabul edilmesi ile son bulur.



Sadece tek bir şirket bu sözleşmeyi imzalamaz! Triangle Gömlek Firması.

25 Mart 1911 yılında Asch binasının son üç katında Triangle Gömlek Firması faaliyet göstermektedir. Kesin olmamakla birlikte sönmemiş bir sigara izmaritinden çıkan yangın, 8. katta başlar ve kağıt, kumaş artıkları ile dolu olan atölyeyi alevler hızla sarar. Çalışanlar henüz ne olup bittiğini anlayamadan panik halinde kaçmaya başlar. Herkes asansörlere ve yangın merdivenine koşar ancak asansörlerden sadece bir tanesi çalışıyordur ve yangın merdivenlerine açılan kapılar kilitlidir.  

Bu yangında hayatını kaybeden 146 kişiden 129’u kadındır. Bu kadar can kaybına sebep olan şey ise, fabrika sahiplerinin iş çıkışı hırsızlığa önlem olarak çantaları rahat kontrol edebilmeleri için çalışır asansör sayısını bire indirmeleri ve işçilerin izinsiz dışarı çıkmalarını önlemek içinde yangın merdivenlerine açılan kapıları kilitlemeleridir. 5 Nisan 1911 yılında 80Bin kişilik bir cenaze yürüyüşü düzenlenir. Kadın Sendikalar Birliği ve Local 25 Sendikası bu yas yürüyüşünü protesto ile birleştirir. Yüzbinlerce işçi çoğunluğu kadın, o gün iş bırakarak bu yürüyüşe katılır. Bugüne kadar bilinen tarihte yerini alan her iki olayda çok üzücü.

Dünya Kadınlar Günü ilk defa 19 Mart 1911’de Almanya, Danimarka, Avusturya ve İsviçre’de anıldı.

Peki “Dünya Emekçi Kadınlar Günü” mü, yoksa “Dünya Kadınlar Günü” mü?

Kadın her yerde emekçidir, ister ücret alsın ister ücretsiz olsun. Evde oturan kadın çocuğuna, eşine, yaşlısına bakar ve ücretsiz emeği yok saymak olmaz. O yüzden tabi ki Dünya Kadınlar Günü diyoruz...



Ülkemizde 8 Mart ilk kez 1921 yılında komünist kadınlar tarafından Ankara’da bir bağ evinde düzenlenen toplantı ile kutlanmıştır. O günden sonra 8 Mart’ın tekrar anılabilmesi için tam 54 sene geçmesi gerekir. Ve tarihler 1975 yılını gösterdiğinde Ankara ve İstanbul’da İlerici Kadınlar Derneğinin katkılarıyla ilk kez kamuya açık 500 kadının katılımıyla kutlanmıştır. 12 Eylül 1980 Askeri Darbesi'nden sonra dört yıl süreyle herhangi bir kutlama yapılmamıştır. 1984'ten günümüze her yıl çeşitli kadın örgütleri tarafından "Dünya Kadınlar Günü" kutlanmaya devam etmektedir.

O halde son sözümüz: 8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nüz Kutlu Olsun…

Yorumlar
Henüz yorum yok
Adınız
Bunlar da İlginizi Çekebilir

Aramıza Siz de Katılın

  • 3050 üye,
  • 1920 tarif,
  • 954 makale
Şimdi ücretsiz katıl