Kök Sebze Ne Demek? Faydaları Neler? Yemekleri Nasıl Yapılır?

Kök Sebze Ne Demek? Faydaları Neler? Yemekleri Nasıl Yapılır?

Yerin altında yetişen kök sebzeler, vitamin deposu, lif kaynağı ve antioksidandır. Peki besin değeri yüksek bu kök sebzeler hangileri ve yemekleri nasıl yapılır?


En basit haliyle yerin altında gelişen ve yetişen sebzelere kök sebze denir. Kök sebzelerin yaprakları güneş enerjisini depolar ve sebzeye aktarır. Bu nedenle bol enerjilili sebzelerdir. Yerin altında gelişen bu bitkiler, toprağın zenginliklerini alarak büyürler. Hem vitamin mineral deposu, lif kaynakları, besin değeri yüksek, hem antioksidan, hem de nişastası yüksek sebzelerdir. Soğuktan toprağın yalıtımıyla korunan toprak altı bu sebzeler kış yaklaşınca softalarımızda yerini alırlar. Genellikle şekilsiz ve buruk tadı olan sebzeler,  kompleks karbonhidratlar bakımından zengin oldukları için uzun süre tok tutarlar ve sindirim sisteminin çalışmasını sağlarlar. Kalori ve yağ bakımından da son derece düşük değerlere sahip oldukları için kök sebzeler, kuşkusuz sağlıklı beslenmenin, lezzetli ve vazgeçilmez parçalarıdır. Kök sebzelerin içindeki yoğun mineral oranları, kişinin zihinsel ve ruhsal sağlığına da etki eder.

Patates, havuç ve soğan gibi hemen hemen herkesin aşina olduğu, yer altında yetişen bu sağlık deposu sebzelerle zeytinyağlı yemekler yapılabilir, turşu kurulabilir, çorba yapılabilir, çeşitli yemeklerin içerisine suyunu ekleyebilir ya da rendeleyebilirsiniz. Ya da salatasını yapabilir ve son olarak fırınlayabilirsiniz.

Peki kış mevsiminin bizlere hediyesi kök sebzeleri hangileri? İşte çok sağlıklı 12 kök sebze…

Zencefil

Zencefil; zerdeçal gibi kök sebzelerle yakından ilişkili olan çiçekli bir bitkidir. Antioksidanlar açısından çok zengindir. Doğal bir antibiyotiktir. İltihapların vücuttan atılmasına destek olur. İshali keser, gaz söktürücüdür. İştah acıcıdır. Mide bulantısına iyi gelir. Yatıştırıcı etkisi vardır. Adet ağrılarına, karın kramplarına iyi gelir. Nezle, grip, soğuk algınlığı gibi hastalıkların önlenmesi ve iyileştirilmesinde kullanılır. Türk mutfağında çok sık kullanılmasa da, baharatlı, ilginç tadı pek çok yemeğe nefis bir lezzet katar. Toz zencefili et yemeklerine ve pilavlara katabilir ya da kök zencefille çay yapabilirsiniz.

Zerdeçal

Zerdeçal, zencefil ile aynı aileden bir kök sebzedir. Antienflamatuvar, antikanserojen ve antiaterojenik olarak kullanılabilir. Soğuk algınlığı, öksürük gibi yaygın rahatsızlıklarda etkili olduğu gibi, eklem ağrıları ve romatizma sorunlarıyla mücadelede de etkilidir. Mide ülserinde ve safra kanalı tıkanıklıklarında kullanılmamalı, safra taşı olması durumunda doktor kontrolünde kullanılmalıdır.

Turp

Güçlü bir antioksidan olan turp, lifli yapısı sayesinde sindirim sisteminin çalışmasına da yardımcı olur. kansere karşı koruma sağlamaya yardımcı olur.  Kök sebzelerin çoğunda olduğu gibi potasyum ve fosfor içerir. Aynı zamanda yüklü miktarda folat içerir; bu nedenle hamilelik öncesinde ve hamileliğin ilk aylarında bolca turp tüketmek sağlıklı bir seçimdir. İçerdiği kükürtlü bileşikler sayesinde safra akışını hızlandırır. Kükürtlü birleşiklerin, karaciğer sağlığını koruduğu bilinmektedir. Böbrek ve damar sağlığımıza kadar faydaları çok büyüktür. Tam bir vitamin deposu kök sebzelerimizden olan turp, kırmızı, beyaz, siyah, mor gibi çeşit çeşit renklerde olabiliyor. Tüm bu turpların ortak özelliği C vitamini açısından çok zengin olmalarıdır. Hatta son zamanların gözdesi alabaş turbunun faydalarını daha önce size anlatmıştık. Şifa dağıtan alabaş turbunun faydaları için tıklayın! 

Yemeklerin yanında tek başına bile keyifle yediğimiz Turpu rendeleyip salatasını yapabilirsiniz. Turp Salatası Tarifi için Tıklayın!

Şalgam

Yüzyıllardır yetiştirilen kök sebzelerden biridir şalgam. C vitamini, çinko, beta karoten ve lifle doludur. Manganez ve potasyum bakımından da zengindir. Şalgam bağışıklığı güçlendirir, sindirim sistemi üzerinde olumlu etki yapar. İçeriğindeki antioksidanların, kimi kanser tiplerinin önlenmesine etkisi olduğu düşünülür. Bağışıklığı ve metabolizmayı güçlendirir. Şalgamı tüketmek için ilk akla gelen tarif şalgam suyu hazırlamaktır. Şalgam suyunu taneli biçimde servis ederek özellikle et yemeklerinin yanına nefis bir tat katabilirsiniz. Ayrıca şalgam kızartması yapabilir, haşlayıp doğrayarak salatalara katabilir, rendeleyip hafif kavurarak yoğurtlu mezesini hazırlayabilirsiniz.

Havuç

Havuç, en çok bilinen kök sebzelerden biridir. Turuncu ve mor havuç ülkemizde en sık yetişen havuç çeşitleri. Salatalara, cevizli tarator gibi mezelere, tencere yemeklerine ve çorbalara eklendiğinde kendi nefis lezzetini ve rengini tarife verir. 

Cevizli Havuç Salatası Tarifi için Tıklayın!

Havuç göz sağlığı denilince ilk akla gelen besinlerdendir. A vitaminin öncülü olan beta karoten yönünden zengindir. Bu sayede kansere karşı koruyucu olduğu düşünülür. B, C, E ve K vitaminleri ile potasyum ve manganez yüklüdür, bunlar kemik sağlığına fayda eder. Mor havuç da turuncu kardeşi gibi vitamin ve mineral deposudur. Ayrıca soğuk algınlığı gibi hastalıklara karşı koruyucudur. 

Mor Havuç Çorbası Tarifi için Tıklayın! 

Pancar

Pancar, en besleyici kök sebzelerden biridir. Kolesterol ve tansiyonu düşürmede etkili olduğu gibi, sakinleştirici etkisi de vardır. Aynı zamanda C vitamini deposu pancar, enfeksiyon ve soğuk algınlığı gibi hastalık dönemlerinde destekleyici bir görev görüyor. Antioksidan özelliği sayesinde kalbi koruyor, kansere karşı koruyucu görevi üstleniyor. Kan basıncının düşürülmesini, böbreklerin daha düzenli çalışmasını sağlıyor. Lif bakımından da zengin olan pancar bağırsakların düzenli çalışmasını sağlıyor.

Pancar turşusu yapabilir bu şekilde tüketebilir hatta bu pancar turşusuyla salata hazırlayabilirsiniz. 

Pancarlı Sebze Salatası Tarifi için Tıklayın!

Pancar Turşusu Tarifi için Tıklayın!

Ayrıca MasterChef yarışmasındaki gibi ince ince keserek fırına atıp pancar cipsi yapabilirsiniz. Hatta sizi biraz şaşırtalım; pancarlı kek bile yapabilirsiniz.
Nasıl mı? Tarifi için Tıklayın!

Soğan

Mutfaklarımızın olmazsa olmazı soğanı hemen hemen her yemekte kullanıyoruz ki sağlığa faydaları nedeniyle uzmanlar tarafından sık sık tüketilmesi de öneriliyor.  Lif ve antioksidanlar açısından zengindir. Antibakteriyel özelliği nedeniyle, grip ve soğuk algınlıklarında suyu çıkarılıp içilir. Kansere karşı önleyici olduğu düşünülür. Kemiklere, bağ dokulara, kaslara faydası vardır. B vitaminleri, C vitamini, potasyum, folat ve fosfat bakımından zengindir. Besin lifi bakımından zengin olan soğan, kan şekeri dalgalanmalarını önler ve kabızlığa iyi gelir. Türkiye'de en çok kullanılan kök sebzelerin belki de başında yer olan soğanı yemeklerin yanında çiğ olarak tüketiyoruz zaten ama aynı zamanda mezelere de eklenir, közde pişirilir, sumakla birlikte salataya ve dürümlerin içine katılır aynı zamanda dolması da yapılır. 

Soğan Dolması Tarifi için Tıklayın!

Kereviz

Kereviz, çok yönlü tüketilebilen sağlıklı ve lezzetli bir kök sebzedir. Kerevizin içinde B6, C, K vitaminleri, potasyum, magnezyum, manganez, fosfor, folat, bolca lif bulunuyor. Yüksek tansiyon ve kolesterolü düşürür, mide ve bağırsak sorunlarına karşı etkilidir. Kemik ve eklemlere iyi gelir, sindirime destek olur, drar söktürücüdür. Çiğ şekilde rendeleyip salataların içine katabilirsiniz. Yoğurtlu mezesini yapabilirsiniz.

Yoğurtlu Kereviz Salatası Tarifi

Aynı zamanda sebze çorbalarına koyabilir, tek başına çorbasını yapabilirsiniz.

Kereviz Çorbası Tarifi için Tıklayın!

Kerevizin en güzel tariflerinden biri ise, portakalla pişen zeytinyağlı tarifidir. 

Portakallı Kereviz Tarifi için Tıklayın!

Tatlı Patates

Tatlı patatesin anavatanı Orta Amerikadır. Nişastalı ve tatlı bitki türü olan tatlı patatesin taze yaprakları ve filizleri de yenilebilir. Son derece besleyici ve sağlığa yararı olan kök sebzelerden biridir. Birçok vitamin ve lif açısından zengindir. İçerdiği lif, sindirim sisteminin düzenli çalışmasını sağlar.  

Fırında Tatlı Patates Tarifi için Tıklayın!

Rezene

Maydanozgiller familyasından olan Rezene, sağlığımız açısından çok faydalı bir kök bitkidir. Çay olarak tüketildiğinde adet sancısına iyi gelir ve sakinleştirici özelliği vardır. Kök kısmı ana yemek malzemesi olurken, sap ve yaprakları da tıpkı kereviz sapı ve yaprağı gibi yemeklerin içine katılabilir.

Patates

Dünyada pek çok ülkede yetiştirilen ve birçok çeşidi olan bir kök sebzedir. Besleyici özelliğiyle bilinen patates, iyi bir lif ve kaynağı olmasının yanında, cildimiz için de çok faydalıdır. Potasyum, manganez ve fosfor bakımından son derece zengindir. İçinde bol miktarda C vitamini ve B6 vitamini bulunur. Günde 1 orta boy tüketildiğinde günlük C vitamini ihtiyacının yüzde 30'unu karşılayabilmektedir. Cinsellikte de olumlu etkiler yarattığı bilinir.

Sarımsak

Sarımsak, doğal bir antibiyotik ve antibakteriyeldir ve bağışıklık sistemimizi güçlendirdiğinden, vücudumuzun hastalıklarla savaşmasına destek olur. Sarımsağı çiğ olarak yutmak yüksek tansiyonu düşürür. Aynı zamanda vücudun ihtiyacı tüm vitamin ve mineralleri sağlayarak direnci arttırır. Bu nedenle grip, nezle gibi soğuk algınlığı hastalıklarını da önler. B6 vitamini deposudur. Manganez, C vitamini, kalsiyum, selenyum ve fosfor bakımından çok zengindir. Sarımsak nefis lezzetiyle yemeklere ayrı bir tat katar ki zeytinyağlılara koymayan yoktur sanıyoruz. Ya da çiğ olarak her zaman sarımsaklı yoğurt olarak kullanırız. Ama aynı zamanda tek başına turşusu da kurulabilir.

Sarımsak Turşusu Tarifi için Tıklayın!

 

Yorumlar
Henüz yorum yok
Adınız
Bunlar da İlginizi Çekebilir

Aramıza Siz de Katılın

  • 3050 üye,
  • 1920 tarif,
  • 954 makale
Şimdi ücretsiz katıl